H θέση της AOPA Hellas για το ζήτημα της Schengen
Το πρόβλημα με την μη εφαρμογή των διαδικασιών Schengen στις πτήσεις Γενικής Αεροπορίας αποτέλεσε σημείο συζήτησης, στην Επιτροπή Αεροπορικού Τουρισμού, όπου η AOPA Hellas εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο Κυπριανό Μπίρη.
Στο σημείωμα αυτό αναφέρονται, περιληπτικά, το καθεστώς που επικρατεί (λόγω της νομοθεσίας) και οι προτάσεις που η AOPA Hellas υπέβαλε στην Επιτροπή προς περαιτέρω επεξεργασία από τις αρμόδιες Αρχές.
Καθεστώς
Η νομοθεσία επιβάλλει την άφιξη / αναχώρηση από σημείο εισόδου / εξόδου, για τελωνειακούς λόγους (Τελωνειακός Κώδικας άρθρο 20 παρ 1). Συγκεριμένα, οι αρμόδιες υπηρεσίες ενώ δέχονται ότι βάσει της Κοινοτικής Νομοθεσίας έχει καταργηθεί ο τελωνειακός έλεγχος μεταξύ Κρατών - Μελών της Ε.Ε., ερμηνεύουν την δυνατότητα «τελωνειακής επιτήρησης» ως αναγκαιότητα συνεχούς ελέγχου και, για το λόγο αυτό, απαιτούν την προσγείωση / απογείωση σε δηλωμένα σημεία εισόδου.
΄Ηδη, με βάση Κοινοτικούς Κανονισμούς που, υποχρεωτικά, εφαρμόζονται και στην Χώρα μας, η αναγκαιότητα ελέγχου έχει μεταφερθεί μόνο στα σημεία εισόδου στον Χώρο Schengen. Είναι προφανές ότι απευθείας πτήσεις εντός του Χώρου (χωρίς ενδιάμεση έξοδο από αυτόν) δεν υπάγονται σε έλεγχο, θα πρέπει δε να εξομοιωθούν οι αντίστοιχες πτήσεις, με αυτές που πραγματοποιούνται εντός της Ελληνικής Επικράτειας.
Παραδείγματα άλλων Κρατών
Σε όλες τις χώρες Schengen, εκτός της Ελλάδας, οι παραπάνω απαιτήσεις Schengen τηρούνται. Ελάχιστες, προσωρινές, εξαιρέσεις έχουν παρατηρηθεί όταν η χώρα επικαλείται λόγους εθνικής ασφαλείας (π.χ. Γαλλία μετά από τρομοκρατικές επιθέσεις). Οι εξαιρέσεις αυτές είναι καλά αιτιολογημένες και ανακαλούνται ευθύς ως οι λόγοι που τις επέβαλαν εκλείψουν.
Πιό πρόσφατο παράδειγμα χωρών που εφαρμόζουν τους κανόνες Schengen είναι η Ρουμανία και Βουλγαρία οι οποίες, από την ημερομηνία εφαρμογής της Σύμβασης Schengen κατήργησαν την υποχρέωση α/φ γενικής αεροπορίας να εισέρχονται μέσω διεθνών αερολιμένων (31 Μαρτίου 2024). Μάλιστα, πρώτα καταργήθηκαν οι κάθε είδους έλεγχοι στις θαλάσσιες και αεροππορικές μεταφορές, ενώ εκκρεμεί η κατάργηση στα χερσαία σύνορα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ειδοποίηση μέσω σχεδίου πτήσης
Στα υπόλοιπα Κράτη - Μέλη της Ε.Ε. (αλλά και χώρες του Ε.Ο.Χ και Ελβετία) ισχύει η απαίτηση κατάθεσης σχεδίου πτήσης, αν η πτήση διασχίζει εθνικά όρια. Εντός της ίδιας χώρας, γενικά, δεν απαιτείται η κατάθεση σχεδίου πτήσης. Η Ελλάδα απαιτεί τη κατάθεση σχεδίου πτήσης και για πτήσεις εντός της Επικράτειας.
Το σχέδιο πτήσης (η κατάθεση του οποίου είναι υποχρεωτική) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ώστε να αναγγελθεί μια πτήση προερχόμενη από χώρα Schengen. Ως γνωστό το σχέδιο πτήσης εκτός του τόπου άφιξης, αναφέρει την ημερομηνία και την εκτιμώμενη ώρα άφιξης.
Στις σπάνιες περιπτώσεις που για, πχ λόγους ανωτέρας βίας, βλάβης κλπ, η πραγματοποιηθείσα ώρα άφιξης διαφέρει, σημαντικά, από την αρχικά εκτιμώμενη θα μπορούσε να προβλεφθεί η υποχρέωση ενημέρωσης του πλησιέστερου αστυνομικού σταθμού.
Αναγγελία στη Τελωνειακή Αρχή
Μια δεύτερη μέθοδος θα μπορούσε να είναι η (προηγούμενη) αναγγελία στην πλησιέστερη, του τόπου άφιξης, τελωνειακή αρχή. Με τον τρόπο αυτό εναπόκειται στην αρχή αν επιθυμεί να πραγματοποιήσει έκτακτο έλεγχο των επιβαινόντων και των ειδών που μεταφέρονται. Το κόστος μετακίνησης του αρμόδιου οργάνου θα επιβαρύνει τους επιβαίνοντες.
Για παράδειγμα, κυβερνήτης α/φ που προέρχεται από Ιταλία και επιθυμεί τη προσγείωση στο α/δ Μεγάρων θα μπορούσε να ειδοποιήσει, εκτός της αερολιμενικής αρχής (PPR) και το Τελωνείο Ελευσίνας.
Ειδοποίηση μέσω portal
Σε περισσότερα από 40 αεροδρόμια / πεδία προσγείωσης της Γερμανίας χρησιμοποιείται ένα portal (εικ. 1) μέσω του οποίου ο κυβερνήτης του α/φ αφενός ειδοποιεί για την άφιξή του και εισάγει αν απαιτείται αστυνομικός / τελωνειακός έλεγχος. ΄Ενας κωδικός αποδίδεται στον κυβερνήτη τον οποίο, αυτός, εισάγει στο πεδίο 18 του σχεδίου πτήσης. Με τον τρόπο αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες λαμβάνουν γνώση των προθέσεων, καταγράφεται η επικείμενη άφιξη και μήνυμα αποστέλλεται στις αρμόδιες αρχές προκειμένου να λάβουν γνώση και να προγραμματίσουν τις ενέργειές τους. Η δήλωση αυτή, περιλαμβάνει και τα ονόματα / στοιχεία ταυτότητας όλων των επιβαινόντων καθώς και, τυχόν, αγαθά που μεταφέρονται επέχει δε, θέση υπεύθυνης δήλωσης με τις συνέπειες που αυτή συνεπάγεται.
Παρόμοιο σύστημα μπορεί να αναπτυχθεί και στη χώρα μας. Με τον τρόπο αυτό θα δίνεται η δυνατότητα, σε α/φ που δεν μεταφέρουν εμπορεύματα, να χρησιμοποιήσουν αεροδρόμια / πεδία προσγείωσης (π.χ Μεσολόγγι, Μέγαρα, Σύρος, Αμυγδαλεώνας Καβάλας κλπ) για προσγείωση προερχόμενα από κράτος - μέλος της ζώνης Schengen. Στις περιπτώσεις αυτές η προσγείωση θα θεωρείται όπως και η διέλευση οχημάτων ή επιβατών από τις λωρίδες με τη σήμανση «ΤΙΠΟΤΕ ΠΡΟΣ ΔΗΛΩΣΗ». Η δε, προηγούμενη, δήλωση άφιξης του κυβερνήτη του α/φ (ο οποίος είναι και - νομικά - υπεύθυνος για τη πτήση) ως υπεύθυνη δήλωση μη μεταφοράς αγαθών. Σε περίπτωση παραβίασης ο ίδιος θα υπόκειται στις προβλεπόμενες ποινικές και αστικές ευθύνες.