Aopa Hellas

Στις μέρες μας η αεροπορική ιατρική έχει εξελιχθεί σε πολυδιάστατη επιστήμη με στόχο την ευεξία του ανθρώπου σε συνθήκες αέρος/διαστήματος. Πρόκειται δηλαδή για εφαρμοσμένη επιστήμη με στόχο την προστασία του πιο «αδύναμου κρίκου» στο σύστημα ανθρώπου-μηχανής, κυρίως τον πιλότο.

 

Ο αεροϊατρικός εξεταστής (ΑΜΕ), δεν είναι ο γιατρός που απλά θα χορηγήσει το αναγκαίο πιστοποιητικό, αλλά και ο μόνος εξειδικευμένος ιατρός για να συμβουλέψει ή και να επιλύσει διάφορα προβλήματα υγείας που προκύπτουν. Είναι αυτός που μπορεί να κρίνει σε κάθε περίπτωση τη βέλτιστη αγωγή, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η πτητική ικανότητα του πιλότου. Γιατί βέβαια ο πιλότος είναι άνθρωπος που δικαιούται να νοσήσει είτε από κάποιο οξύ ή χρόνιο νόσημα και δικαιούται επίσης την κατάλληλη κάθε φορά αγωγή.

 

Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν, το συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσει σε λίγες γραμμές να καλύψει κάποια συνηθισμένα στο γενικό πληθυσμό νοσήματα και τι συμβαίνει όταν αυτά αφορούν ιπταμένους.

Στη γενική αεροπορία, η αιφνίδια ανικανότητα του πιλότου, λόγω οξείας νόσησης, ευθύνεται για το 1,5% των θανατηφόρων ατυχημάτων. Ο πιο κοινός ιατρικός παράγοντας είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, δηλαδή εμφράγματα μυοκαρδίου και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Επομένως η πρόληψη αυτών των συμβάντων είναι  βασικός στόχος του ΑΜΕ.

 

Ένας από τους πιο κοινούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακό νόσημα είναι η υπερλιπιδαιμία, που ευτυχώς στις μέρες μας είναι πλέον τροποποιήσιμος. Όταν τόσο η ολική χοληστερίνη στο αίμα, όσο και τα τριγλυκερίδια ξεπερνούν τα 200mg/dl, τότε μιλάμε για υπερλιπιδαιμία (ή υπερχοληστεριναιμία) και για υπερτριγλυκεριδαιμία αντίστοιχα. Ενώ για την υπερχοληστεριναιμία υπάρχει πλήθος μελετών που αποδεικνύουν την εμπλοκή της στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία και κυρίως για το ρόλο της LDL-χοληστερίνης ή της λεγόμενης «κακής χοληστερίνης», δεν έχουμε αντίστοιχα στοιχεία για το ρόλο των τριγλυκεριδίων.

 

Η αυξημένη χοληστερίνη από μόνη της δε θέτει τον πιλότο ακατάλληλο, είναι όμως σημαντικός δείκτης πρώιμης παρέμβασης και πρωτογενούς πρόληψης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όταν μιλάμε για πρωτογενή πρόληψη, εννοούμε το σύνολο των παρεμβάσεων που πρέπει να κάνουμε σε ένα υγιές άτομο για να μη νοσήσει. Στην περίπτωση λοιπόν της υπερλιπιδαιμίας έχουμε δύο βασικές επιλογές, υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση και χρήση φαρμακευτικής αγωγής.

 

Η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση περιλαμβάνει την απώλεια βάρους, την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας , την υιοθέτηση δίαιτας χαμηλών λιπαρών και τον έλεγχο των άλλων παραγόντων κινδύνου. Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν να ελέγξουν  ικανοποιητικά τη χοληστερίνη, τότε γίνεται χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων και συγκεκριμένα της κατηγορίας των στατινών. Στους πιλότους μπορεί να γίνει χρήση των περισσότερων στατινών με εξαίρεση ίσως της σιμβαστατίνης γιατί διέρχεται τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.  Για την πρωτογενή πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων στοχεύουμε σε LDL (ή κακή χοληστερίνη) κάτω από 130mg/dl, ενώ σε περίπτωση δευτερογενούς πρόληψης (δηλαδή πρόληψη νόσου, εφ’ όσον υπάρχει ήδη ένα συμβάν), ο στόχος μας είναι LDL χαμηλότερη από 70mg/dl.

 

Άλλος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η υπέρταση. Πρόκειται για χρόνια, εντούτοις όμως ασυμπτωματική νόσο και γι αυτό ακριβώς το λόγο υποδιαγνώσκεται (κυρίως στους πιλότους) και συνήθως δεν αντιμετωπίζεται. Αυξημένη αρτηριακή πίεση συσχετίζεται με